Jak założyć niepubliczną placówkę kształcenia ustawicznego?

Kto może założyć niepubliczną placówkę kształcenia ustawicznego?

Podstawowym aktem prawnym określającym krąg podmiotów mogących założyć i prowadzić niepubliczną placówkę oświatową jest ustawa – Prawo oświatowe. Zgodnie z art. 168 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz. 59 z późn. zm.) (dalej określana Prawo oświatowe) placówkę kształcenia ustawicznego mogą zakładać osoby fizyczne i osoby prawne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek.

Na pierwszy rzut oka możemy stwierdzić, że wśród podmiotów posiadających zdolność do założenia placówek kształcenia ustawicznego nie zostały wymienione jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym przepisy szczególne przyznają zdolność prawną. Mowa tu w szczególności o wszystkich spółkach osobowych prawa handlowego, tj. spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej.
W tym miejscu nie będziemy jednak szerzej omawiać problematyki wykładni art. 168 Prawa oświatowego w kontekście zdolności tzw. ułomnych osób prawnych do zakładania placówki oświatowej. Z naszej praktyki wynika jednak, iż pomimo przeważającej w piśmiennictwie wykładni gramatycznej tego przepisu, wielu naszych klientów prowadzi placówkę kształcenia ustawicznego w formie spółki osobowej.

Zdolności do założenia placówki kształcenia ustawicznego nie posiada natomiast spółka cywilna, która nie ma zdolności prawnej i jest jedynie umową dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych zawartą w celu osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego.

W powyższym kontekście warto również rozważyć, czy podmiot prowadzący placówkę może funkcjonować w strukturze wieloosobowej. Literalne brzmienie przepisu art. 8 oraz art. 168 ust. 1 Prawa oświatowego wyklucza możliwość założenia placówki przez kilka osób fizycznych lub prawnych funkcjonujących jako jeden podmiot prowadzący. Możemy wobec tego stwierdzić jednoznacznie, iż podmiotem prowadzącym daną placówkę może zostać wyłącznie jedna osoba fizyczna lub osoba prawna.

Uzupełniając powyższy wywód należy również podkreślić, choć nie wynika to wprost z brzmienia analizowanych przepisów, że osoba fizyczna zakładająca placówkę kształcenia ustawicznego musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnej. Oznacza to, że nie mogą założyć tego rodzaju działalności osoby niepełnoletnie ani ubezwłasnowolnione całkowicie lub częściowo.

Placówka kształcenia ustawicznego – wymogi

Jeśli zamierzają Państwo prowadzić placówkę kształcenia ustawicznego, należy pamiętać o obowiązku zapewnienia odpowiednich warunków do realizacji procesu dydaktycznego w kilku kluczowych obszarach określonych prawem.

Kwalifikacje zawodowe kadry nauczycielskiej

Pierwszorzędnym warunkiem do spełnienia wymogów jest nawiązanie współpracy z kadrą o odpowiednich kwalifikacjach dostosowanych do formy kształcenia realizowanej przez placówkę.

Jeśli Państwa placówka będzie prowadziła kształcenie w formie:

• kwalifikacyjnego kursu zawodowego,
• kursu umiejętności zawodowych,
• kursu kompetencji ogólnych lub,
• turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników,

będziecie musieli zapewnić kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje wymagane od nauczycieli w rozumieniu art. 9 ust. 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, względnie kwalifikacje wymagane od osób prowadzących praktyczną naukę zawodu w rozumieniu art. 120 ust. 4 Prawa oświatowego.

Jednakże jeśli Państwa placówka będzie prowadziła kurs inny niż wymienione powyżej, wystarczające będzie zapewnienie kadry posiadającej kwalifikacje zawodowe odpowiednie do rodzaju prowadzonego kształcenia.

Warunki techniczne i dostęp do pomieszczeń

Placówka kształcenia ustawicznego musi mieć również dostęp do pomieszczeń odpowiednio wyposażonych w sprzęt i pomoce dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizację kształcenia oraz bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki, a także odpowiednie warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w kształceniu osobom niepełnosprawnym. Pamiętać należy również, że po założeniu placówki jako podmiot prowadzący powinni Państwo również zapewnić nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia w omawianym obszarze.

Kształcenie zdalne

Jeśli Wasza placówka będzie prowadziła kształcenie ustawiczne z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, to należy również zapewnić:

• odpowiednie oprogramowanie umożliwiające interakcję między uczestnikami a osobą prowadzącą zajęcia,
• materiały dydaktyczne przygotowane w formie dostosowanej do tej techniki kształcenia,
• bieżącą kontrolę postępów w nauce uczestników poprzez weryfikację ich wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, w formie i terminach ustalonych przez Państwo jako podmiot prowadzący kształcenie,
• bieżącą kontrolę aktywności osób prowadzących zajęcia.

Program nauczania

Decydując o tym jakie kursy będzie prowadziła Wasza placówka kształcenia ustawicznego, powinniście także opracować program nauczania, który będzie zawierać:

• nazwę i formę kształcenia,
• czas trwania kursu,
• liczbę godzin kształcenia i sposób organizacji kursu,
• wymagania wstępne dla uczestników i słuchaczy, które w przypadku kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników kursów umiejętności zawodowych uwzględniają także szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie, przewidziane w przepisach w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego,
• cele kształcenia i sposoby ich osiągania,
• plan nauczania określający nazwę zajęć oraz ich wymiar,
• treść nauczania w zakresie poszczególnych zajęć,
• opis efektów kształcenia,
• wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych,
• sposób i formę zaliczenia kursu.

Zakładając placówkę kształcenia ustawicznego będziecie musieli uwzględnić omówione powyżej kryteria i warunki, które jednak ze względu na ograniczoną formę wpisu mogły zostać przedstawione jedynie na poziomie ogólnym. W zależności od wybranej formy kształcenia pozaszkolnego, sposób realizacji opisanych wymogów może być w praktyce zróżnicowany i wymagać przeprowadzenia analizy konkretnego przypadku, a nawet występujących lokalnie różnic w stosowaniu prawa przez organy administracyjne.

Założenie placówki kształcenia ustawicznego krok po kroku

Założenie niepublicznej placówki kształcenia ustawicznego możemy zasadniczo podzielić na dwa etapy. W pierwszym rzędzie podmiot zamierzający prowadzić placówkę powinien uzyskać pozytywną opinię właściwego miejscowo Kuratora Oświaty w zakresie spełnienia wymogów określonych w art. 168 ust. 4 pkt 3 lit. a, b i ca Prawa oświatowego oraz zgodności projektu statutu z przepisami art. 172 ust. 2 Prawa oświatowego.

Etap I – uzyskanie pozytywnej oceny Kuratora Oświaty

Na tym etapie organ dokonuje weryfikacji w oparciu o przedłożoną dokumentację, czy planowana placówka będzie spełniała określone standardy umożliwiające prowadzenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych i realizację innych zadań statutowych placówki z punktu widzenia bazy materiałowej i warunków lokalowych deklarowanych przez wnioskodawcę.

W tej fazie procesu zakładania placówki przepisy nie przewidują formalnej weryfikacji programu nauczania przez organ. Jednakże z naszych doświadczeń wynika, że dobrym rozwiązaniem jest opracowanie programu nauczania już na tym etapie. Musimy bowiem pamiętać, że celem założenia placówki jest dążenie do realizacji zajęć dydaktyczno-wychowawczych na jak najwyższym poziomie, a więc sposób realizacji programu nauczania i przewidziane w nim elementy kształcenia powinny determinować parametry potrzebnego lokalu i właściwości niezbędnego wyposażenia.

Co powinien zawierać wniosek o wydanie pozytywnej opinii?

W treści wniosku o uzyskanie pozytywnej opinii Kuratora Oświaty, należy podać:

• nazwę niepublicznej placówki kształcenia ustawicznego,
• adres siedziby placówki oraz ewentualne adresy innych lokalizacji prowadzenia zajęć,
• rodzaj placówki,
• określenie form lub formy pozaszkolnego kształcenia ustawicznego, które będzie prowadzone przez placówkę,
• w przypadku prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowy, należy wskazać symbol cyfrowy oraz nazwę danej kwalifikacji,
• w przypadku kursów umiejętności zawodowych należy wskazać nazwę i symbol jednostki efektu kształcenia, w zakresie której prowadzony jest kurs (jeśli prowadzenie kursu obejmuje jedną część efektów kształcenia wyodrębnioną w ramach danej kwalifikacji), a także określenie nazwy dodatkowych umiejętności zawodowych (o ile kurs jej dotyczy),
• w przypadku turnusu dokształcania teoretycznego młodych pracowników, należy podać nazwę i odpowiadający jej symbol cyfrowy zawodu,
• w przypadku kursu kompetencji ogólnych lub kursu innego niż wymienione w powyższych punktach – określenie nazwy kursu,
• w każdym przypadku określenie formy, w której placówka będzie prowadzić kształcenie ustawiczne poprzez oznaczenie formy dziennej, stacjonarnej lub zaocznej,
• informację czy placówka będzie prowadziła kształcenie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość,
• termin planowanego rozpoczęcia działalności.

Jakie załączniki należy załączyć do wniosku?

• projekt statutu placówki kształcenia ustawicznego,
• informację o warunkach lokalowych, w tym o posiadanym wyposażeniu i środkach dydaktycznych umożliwiających prowadzenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych, a dla pozaszkolnych form kształcenia w formie kwalifikacyjnego kursu zawodowego i kursu umiejętności zawodowych także informację o wyposażeniu umożliwiającym realizację praktycznej nauki zawodu,
• w przypadku zamierzenia realizacji zajęć z wykorzystaniem metod kształcenia na odległość należy załączyć również informację o sposobach realizacji zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość,
• dokumenty potwierdzające prawo do prowadzenia zajęć pod adresem wskazanym we wniosku o wydanie opinii (np. odpis księgi wieczystej, umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, porozumienia),
• potwierdzenie, że podmiot zamierzający prowadzić placówkę posiada status osoby prawnej (np. informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS) lub osoby fizycznej (np. oświadczenie o prawdziwości jej danych osobowych).

Wymienione powyżej załączniki stanowią minimalny zakres dokumentacji wymagany przez organ, przy czym nic nie stoi na przeszkodzie, aby na tym etapie przedłożyć również inne dokumenty umożliwiające organowi dokonanie odpowiedniej oceny w zakresie warunków lokalowych.

Etap II – wpis do ewidencji szkół i placówek niepublicznych

Po uzyskaniu pozytywnej opinii Kuratora Oświaty należy przygotować informację i dokumenty niezbędne do dokonania wpisu Państwa placówki do ewidencji szkół i placówek niepublicznych. W przypadku placówek kształcenia ustawicznego organem powołanym do rozpatrzenia zgłoszenia jest starosta powiatowy właściwy miejscowo dla siedziby placówki.

Co powinno zawierać zgłoszenie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych?

W treści zgłoszenia należy podać:

• nazwę placówki,
• typ placówki poprzez wskazanie jednego z wymienionych w art. 2 pkt 4 Prawa oświatowego,
• rodzaj formy pozaszkolnej spośród wymienionych w art. 117 ust. 1a Prawa oświatowego,
• adres siedziby placówki oraz inne lokalizacje prowadzenia zajęć,
• dane osoby prowadzącej placówkę,
• datę rozpoczęcia działalności.

Jakie załączniki należy dołączyć do zgłoszenia?

• projekt statutu,
• listę pracowników pedagogicznych i dyrektora wraz z określeniem ich kwalifikacji,
• informację o warunkach lokalowych,
• pozytywną opinia właściwego miejscowo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego,
• pozytywną opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej,
• pozytywną opinię Kuratora Oświaty uzyskaną w pierwszym etapie.

Zgłoszenie powinno zostać rozpatrzone w terminie 30 dni od daty doręczenia organowi. Wpis do ewidencji szkół i placówek niepublicznych jest potwierdzony stosownym zaświadczeniem, które organ doręczy z urzędu.

Pomoc w zakładaniu niepublicznej placówki kształcenia ustawicznego

Nasza kancelaria prawna – Kancelaria Prawa Gospodarczego i Oświatowego, doradza i przygotowuje dokumentację niezbędną przy zakładaniu placówek kształcenia ustawicznego.  Jesteśmy do Państwa dyspozycji:

• pod numerem telefonu: +48 533 940 018
• pod adresem e-mail: [email protected]
• w siedzibie kancelarii: al. Juliusza Słowackiego 15a/8, 31-159 Kraków (po wcześniejszym umówieniu terminu spotkania)