Czym jest Kurs Umiejętności Zawodowych (KUZ)?

Definicja KUZ została zawarta w ustawie Prawo oświatowe. Zgodnie z art. 4 pkt 35, poprzez kwalifikacyjny kurs zawodowy należy rozumieć kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu zawodowego w zakresie tej kwalifikacji.

Kto może prowadzić KUZ?

Zgodnie z art. 117 ust. 2a ustawy Prawo oświatowe, kursy umiejętności zawodowych mogą być prowadzone przez:

  • publiczne i niepubliczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, z wyjątkiem szkół artystycznych – w zakresie zawodów, w których kształcą, oraz w zakresie innych zawodów przypisanych do branż, do których należą zawody, w których kształci szkoła;
  • publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego i centra kształcenia zawodowego;
  • podmioty prowadzące działalność oświatową, które posiadające akredytację.

Zasady uzyskiwania akredytacji określone są w art. 118 ustawy Prawo oświatowe. Placówka kształcenia ustawicznego i centrum kształcenia zawodowego może ją uzyskać na kształcenie ustawiczne prowadzone w formie pozaszkolnej, a w przypadku formy pozaszkolnej, o której mowa w art. 117 ust. 1a pkt 5 (kursy inne) – jeżeli kształcenie w tej formie jest prowadzone w oparciu o programy określone na podstawie przepisów dotyczących uzyskiwania i uzupełniania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub zmiany kwalifikacji zawodowych.

Akredytację, może uzyskać placówka lub centrum, które:

  • prowadziło kształcenie w formie lub formach pozaszkolnych przez okres co najmniej 3 lat;
  • opracowuje i stosuje system zapewniania jakości kształcenia oraz systematycznie go doskonali;
  • zapewnia bazę wyposażoną w środki dydaktyczne – w zakresie danej formy pozaszkolnej;
  • zapewnia wykwalifikowaną kadrę – w zakresie danej formy pozaszkolnej;
  • zapewnia program nauczania, określony w przepisach wykonawczych w zakresie danej formy pozaszkolnej;
  • zapewnia warunki realizacji praktycznej nauki zawodu;
  • zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki realizacji kształcenia w danej formie pozaszkolnej;
  • udostępnia uczestnikom danej formy pozaszkolnej materiały dydaktyczne,
  • prowadzi dokumentację kształcenia ustawicznego w danej formie pozaszkolnej zgodnie z przepisami wykonawczymi.

Jaki jest status uczestników KUZ?

Uczestnicy kursów umiejętności zawodowych nie mają statusu ucznia ani słuchacza szkoły ponadpodstawowej. KUZ są prowadzone według programu nauczania, które uwzględnia podstawę programową kształcenia zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji albo efektów kształcenia właściwych dla dodatkowych umiejętności zawodowych. Ukończenie takiego kursu daje podstawę do uzyskania zwolnienia z zajęć dotyczących efektów kształcenia zrealizowanych na tym kursie przy podejmowaniu kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym, co wynika z § 10 Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 października 2023 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych.

Co zawiera program nauczania KUZ?

Program nauczania form kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, zgodnie z §26 Rozporządzenia w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych zawiera:

  • nazwę formy kształcenia;
  • czas trwania, liczbę godzin kształcenia i sposób jego organizacji;
  • wymagania wstępne dla uczestników i słuchaczy, które w przypadku słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników kursów umiejętności zawodowych uwzględniają także szczególne uwarunkowania związane z kształceniem w danym zawodzie lub kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, określone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego;
  • cele kształcenia i sposoby ich osiągania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub uczestników kształcenia w formach pozaszkolnych, o których mowa w art. 117 ust. 1a pkt 2-5 ustawy (tj. kurs umiejętności zawodowych; kurs kompetencji ogólnych; turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników; branżowe szkolenie zawodowe oraz tzw. kursy inne) w zależności od ich potrzeb i możliwości;
  • plan nauczania określający nazwę zajęć oraz ich wymiar;
  • treści nauczania w zakresie poszczególnych zajęć, z tym że w przypadku branżowego szkolenia zawodowego treści nauczania są opisane w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy lub umiejętności zawodowych w zakresie jednej z dziedzin zawodowych, przydatnych do wykonywania zawodu, w tym kształtujących umiejętności cyfrowe i umiejętności związane z transformacją ekologiczną;
  • opis efektów kształcenia;
  • wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych;
  • sposób i formę przeprowadzenia zaliczenia albo egzaminu.

Pomoc prawna w zakresie KUZ

Nasza kancelaria prawna – Kancelaria Prawa Gospodarczego i Oświatowego, specjalizuje się w szeroko pojętym prawie oświatowym, w tym także w sprawach związanych z Kursami Umiejętności Zawodowych (KUZ). Jesteśmy do Państwa dyspozycji:

  • pod numerem telefonu: +48 533 940 018
  • pod adresem e-mail: [email protected]
  • w siedzibie kancelarii: al. Juliusza Słowackiego 15a/8, 31-159 Kraków (po wcześniejszym umówieniu terminu spotkania)

Opracowano na podstawie

  • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U.2024.737 t.j.).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 października 2023 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U.2023.2175).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 sierpnia 2017 r. w sprawie przypadków, w których do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w których osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy (Dz.U.2023.2656 t.j.).
  • M. Pilich [w:] A. Olszewski, M. Pilich, Prawo oświatowe. Komentarz, wyd. III, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2022.