Opinia prawna – nauczanie zdalne w okresie zawieszenia zajęć

W okresie czasowego funkcjonowania jednostek sytemu oświaty , szkoły wykonują zadania określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID -19 (Dz. U. poz. 493 ze zm.) – dalej „r.r.o.f.” oraz na podstawie tego rozporządzenia.

I. ZDALNE NAUCZANIE A STATUT SZKOŁY

Zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID -19, ustawodawca nie nałożył na szkoły obowiązku wprowadzania zmian w statucie związanych z realizacją i organizacją zdalnego nauczania.

W obecnej sytuacji szkoły działają na podstawie aktu wyższego rzędu tj. na podstawie powyższego rozporządzenia w zakresie określonym w tym akcie, nie zaś na podstawie statutu. Ustawodawca wskazał w § 13 r.r.o.f., których przepisów nie stosuje się w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, czyli zapisy statutów szkół znajdujące podstawę w przepisach wyłączonych ze stosowania na mocy rozporządzenia w okresie zawieszenia placówek oświatowych, również nie będą miały zastosowania.

Warto także zauważyć, że r.r.o.f. zobowiązuje dyrektora do ustalania np. sposobu monitorowania postępów ucznia – § 1 pkt 4 r.r.o.f. Dyrektor ustala sposób monitorowania postępów ucznia we współpracy z nauczycielami, nie zaś z radą pedagogiczną. Oznacza to, że rada pedagogiczna także w tej kwestii nie podejmuje uchwały.

II. ZDALNE NAUCZANIE A TYGODNIOWY PLAN ZAJĘĆ

Zgodnie z § 1 pkt 3 r.s.r.o.c. za organizację realizacji zadań jednostki z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zadań odpowiada dyrektor jednostki systemu oświaty. Na tej podstawie dyrektor jednostki systemu oświaty, czyli także dyrektor szkoły, mając na względzie równomierne obciążenie uczniów w poszczególnych dniach tygodnia oraz zróżnicowanie zajęć w każdym dniu, ustala we współpracy z nauczycielami, tygodniowy zakres treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas. Ponadto, na podstawie § 1 pkt 10 r.s.r.o.c., dyrektor szkoły ustala z nauczycielami potrzebę modyfikacji szkolnego zestawu programów nauczania.

Mając zatem powyższe na uwadze należy uznać, że w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, podczas którego nauczanie odbywa się z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, dopuszczalna jest modyfikacja tygodniowego rozkładu zajęć, która będzie polegała na zmniejszeniu liczby godzin z poszczególnych zajęć edukacyjnych.

Regulacje dotyczące nauki zdalnej ani nie wskazują obowiązkowych metod i technik kształcenia na odległość, ani też nie uchylają art. 12 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, dalej „KN”, zgodnie z którym nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne.

Ustawodawca wyraźnie wskazuje na konieczność łączenia przemienne kształcenia z użyciem monitorów ekranowych i bez ich użycia. Świętokrzyski Kurator Oświaty rekomenduje zaangażowanie uczniów w zdalną naukę z użyciem urządzeń elektronicznych orientacyjnie maksymalnie od 3do 5 godzin dziennie (Komunikat Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty, https://kuratorium.kielce.pl/42329/komunikat-swietokrzyskiego-kuratora- oswiaty-2/, dostęp z8.04.2020 r.). Czas trwania zajęć w ramach nauki zdalnej określa dyrektor szkoły, który może zdecydować, iż lekcja będzie trwała krócej niż 45 minut.

III. NAUCZANIE ZDALNE A DOKUMENTACJA PRZEBIEGU NAUCZANIA W DZIENNIKACH LEKCYJNYCH

Zgodnie z § 13 r.s.r.o.c., w czasie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, nie zostały wyłączone lub zmienione przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji, które to określają, iż szkoła prowadzi dla każdego oddziału dziennik lekcyjny, w którym dokumentuje się przebieg nauczania w danym roku szkolnym (§ 8). Jednak już sposób dokumentowania realizacji zadań jednostki systemu oświaty (szkoły), czyli także dokumentowanie przebiegu nauczania, ustala na podstawie § 1 pkt 7 r.s.r.o.c. dyrektor jednostki systemu oświaty (szkoły). O możliwości tym samym np. wpisywania do e – dziennika tematów zajęć realizowanych z uczniami zdalnie, decyduje dyrektor szkoły.

W okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty (szkoły) należy dokumentować przebieg nauczania w dziennikach lekcyjnych w sposób ustalony przez dyrektora jednostki systemu oświaty (szkoły).

IV. ZDALNE NAUCZANIE A WYNAGRODZENIE NAUCZYCIELI

Nauczyciel, który realizuje naukę zdalną na podstawie zasad ustalonych przez dyrektora, jest uprawniony do wynagrodzenia za wykonaną pracę, zgodnie z art. 80 Kodeks pracy, a więc w wysokości, jaka obowiązywała go przed ograniczeniem funkcjonowania jednostek oświatowych.